گردشگری در ایران

گردشگری در ایران-گردشگری، سیاحت یا توریسم به طور کلی به عنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته می‌شود.هر چند که در سال‌های اخیر گردشگری شامل هرگونه مسافرتی می‌شود که شخص به واسطه آن از محیط کار یا زندگی خود خارج شود.

به کسی که گردشگری می‌کند گردشگر، سیاح یا توریست گفته می‌شود.واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت کردن نمودند. از زمانی که مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند و عمرشان طولانی‌تر شد، این امر ممکن شد.اغلب گردشگرها بیش از هر چیز به آب و هوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقمند هستند.

ثروتمندان همیشه به مناطق دوردست سفر کرده‌اند، البته نه به صورت اتفاقی، بلکه در نهایت به یک منظور خاص. به طور مثال برای دیدن ساختمان‌های معروف و آثار هنری، آموختن زبان‌های جدید و چشیدن غذاهای متفاوت. گردشگری سازمان‌یافته امروزه یک صنعت بسیار مهم در تمام جهان است.

گردشگری در ایران به مجموعه امکانات گردشگری از جمله بناهای تاریخی، مکان‌های تفریحی، طبیعت، حمل و نقل، هتل‌داری و … گفته می‌شود.گردشگری در ایران به عنوان یک صنعت از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است.بر اساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی،گردشگری در ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه‌ پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارا است و یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است.

در سال 2008، در حدود 2 ميليون گردشگر خارجی از ایران بازدید کرده‌اند و این در حالی است که در این سال ۸۴۲ میلیون جهانگرد در دنیا سفر کرده‌اند.

به نظر کارشناسان،صنعت گردشگری در ایران از توسعه‌ای که شایستهٔ آن است برخوردار نبوده‌است. از دلایل کم رونق بودن صنعت گردشگری در ایران  می‌توان به آماده نبودن بسترهای اقتصادی مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری در ساخت هتل و سایر صنایع جانبی این حوزه اشاره کرد.یکی دیگر از دلایل کم رونق بودن گردشگری در ایران بی‌خبر بودنسرمایه‌گذاران از زمینه‌های موجود در ایران و تبلیغات ضعیف و نیز انتشار اخبار نادرست و منفی از ایران، محدودیت‌هاى اجتماعی و مذهبی برای گردشگران خارجی و همچنین تنش‌های سیاسی با بعضی کشورهای غربی نیز از دیگر موانع در راه رشد صنعت گردشگری در ایران است.

در مقایسه گردشگری ایران با برخی کشورها،ایران نتوانسته‌است کارنامه موفقی را در این زمینه از خود برجای بگذارند.

به طور مثال تنها در سال ۲۰۰۷ میلادی، حدود ۱۵ میلیون گردشگر خارجی از شهر دبی در کشور امارات متحده عربی در جنوب خلیج فارس دیدار کردند.این در حالی است که کشور ایران با سهمی کمتر از یک پانزدهم تعداد گردشگران شهر دبی در سال مشابه، تنها کمتر از یک درصد سهم درآمد جهانی از صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده‌است.

گردشگری در ایران-صنعت گردشگري بر خلا‌ف بخش‌هاي اقتصادي ديگر از مجموعه‌اي از ارايه كنندگان خدمات شامل دفاتر خدمات مسافرتي و تورگرداني، عاملا‌ن حمل و نقل هوايي، ريلي، جاده‌اي و دريايي، هتل‌ها، مهمان‌سراها و مهمان‌پذيرها،متصديان جاذبه‌هاي گردشگري، رستوران‌ها، فروشگاه‌هاي محصولا‌ت صنايع دستي، اقلا‌م سوغاتي، پوشاك، كفش، اشيا چرمي‌ و ساير اقلا‌م مورد علا‌قه گردشگران است.

تنوع فعاليت‌هاي مربوط به صنعت گردشگري باعث شده است تا رونق اين بخش، اثرهاي اقتصادي بالا‌يي را براي اقتصاد كشور در مقايسه با ساير بخش‌هاي اقتصادي ايجاد كند. علا‌وه بر اين مطالعات انجام شده نشان داده‌اند توسعه اين صنعت نقش مؤثري  در كاهش بيكاري و همچنين بهبود توزيع درآمد و افزايش درآمدهاي دولت دارد.

اين موضوع به خصوص از آن جهت كه در كشور ما بيكاري به عنوان اصلي‌ترين مشكل اقتصادي كشور مطرح است لازم است روز به روز به صورت جدي تري مورد توجه سياستگذاران و برنامه ريزان كشور قرار گیرد.

موانع اصلی در توسعه گردشگری در ايران:

گردشگری در ایران-اگرچه توسعه و گسترش ايرانگردي و جهانگردي به منظور استفاده هرچه بيشتر از مزاياي متعدد آن اجتناب ناپذيراست ولي مشكلات و تنگناهاي متعدد در راه رشد و توسعه صنعت گردشگری در ايران نبايد از نظرها دور بماند.

برخي از اين مشكلات عبارتند از:

-فقدان يك برنامه جامع و استراتژيك و همچنين مشخص نبودن هدفها و سياستهاي صنعت گردشگری در ايران در قالب يك برنامه اجرايي.

-یکی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،توسعه نیافتگی سواحل خلیج فارس و امکانات مناسب دریایی (باغهای دریایی – پارکهای آبی و جزایر توریستی و…)

-فقدان وزارتخانه توریسم و گردشگری در ایران

-یکی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،فضاي نامساعد تبليغاتي براي مخدوش كردن چهره ايران و انزواي ايران در سطح بين‌المللي

-یکی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،عدم تطبيق و هماهنگي فرهنگ جهانگردان برخي از كشورهاي خارجي با فرهنگ اسلامي

-‌فقدان نيروي انساني كار آزموده و متخصص امور جهانگردي در دفاتر گردشگریدر ایران و بي‌اطلاعي و بي‌تجربگي كادرشاغل در موسسات جهانگردي (از قبيل خدمتگزاران هتلها، كاركنان آژانس و راهنمايان جهانگردي)

– عدم تمايل بخش خصوصي به سرمايه‌گذاري در بخش گردشگری به علت عدم سودآوري،  اقدامات سليقه‌اي و محدودكننده ازسوي برخي مقامات غيرمسئول و…

-یکی دیگر از موانع اصلی توسعه گردشگری در ایران،ناهماهنگي در همكاري بين سازمانها و ارگانهاي دولتي كه در بهبود وضع جهانگردي مؤثرند.

– تصميم گيريهاي منفك سازمانها – كمبود نيروي متخصص

– نبود امكانات اوليه مثل اقامتگاههاي مناسب وامکانات بدیهی و ضروری

– تعدد مراكز تبليغاتي و نداشتن سيستم واحد در تبليغات و بازاريابي – فقدان یک شبکه ماهواره ای به زبان انگلیسی مختص تبلیغات جهانی در زمینه گردشگری در ایران -عدم استفاده از كارشناسان مجرب و آشنا به صنعت جهانگردي

– عدم شركت فعال در نمايشگاههاي بين المللي خارج از كشور

-نیاز به تغيير نگرش فرهنگي مديران، سياستگذاران و مردم به مقوله گردشگر و گردشگري و پذيرش آن به عنوان يك اصل فرهنگي  و نه اقتصادي، گردشگر هزاره سوم به مفهوم حقيقي گردشگر است و قواعد و قوانين كشوري همچون ايران را مي‌پذيرد.

جهانگرد امروز براي جهانگردي خود يك خط سير مشخص دارد و شرطي همچون حفظ حجاب نمي‌تواند دليلي برايحذف ايران از فهرست كشورهاي مورد نظر جهانگرد باشد.

عمده مشكل ايران در حوزه گردشگري، مربوط به مسائل اجرايي و مديريتي است كه اگر ديدگاه جهان بيني خود را گسترش دهيممبحث اقتصادي اين صنعت نيز حل خواهد شد.

با توجه به این مطالب، این پژوهش تلاش دارد كه نسبت به شناسايی عوامل تاثيرگذار بر رشد و توسعه صنعت گردشگریدر ايران اقدام نموده و ضمن شناسايی موثرترين عوامل، راهكارهاي لازم و اساسي در توسعه و رشد را جهت استفاده متوليان و بخشهای خصوصی و دولتی صنعت جهانگردی ارايه دهد.