گزارش بازدید از مسجد شیخ لطف الله اصفهان

گزارش بازدید از مسجد شیخ لطف الله اصفهان

بسم الله الرحمن الرحیم

گزارش بازدید از مسجد شیخ لطف الله اصفهان

بازدید از مسجد شیخ لطف الله در تاریخ 23دی ماه 1392 به همراه بازدید از سردرقیصریه وبازار صورت گرفت. در بازدید از این مسجد ابتدا به همراه استاد گرامی چندعکس یادگاری در وسط میدان و روبه روی بنای مسجد شیخ لطف الله گرفتیم..در فاصله ای که نمای گنبد مشخص بود توضیحات لازم از تاریخچه ی مسجد،وجه تسمیه آن ، قرارگیری آندر ضلع شرقی ، طرحهای روی گنبد ،رنگ نخودی آن وتاریخ کتیبه ی دورگنبد رادادم که به طور خیلی خلاصه به شرح زیر است :

_مسجد شیخ لطف‌الله از شاهکارهای معماری و کاشیکاری قرن یازدهم است و به فرمان شاه عباس اول در مدت ۱۸ سال بنا شده است این مسجد بدلیل بدون منار و شبستان بودن آن غیر طبیعی است. کاشی های معرق نفیس بکار برده شده برای تزئین این مسجد آنرا یکی از زیباترین مساجد جهان کرده است.

_شیخ لطف الله از علمای بزرگ شیعه از مردم میس و از قراء جبل عامل؛ لبنان امروزی بوده است که به دعوت شاه عباس اول، اصفهان را محل اقامت خود قرار داد از آنجا که حکومت صفوی، حکومتی مذهبی بود  و به اسلام و به خصوص مذهب تشیع بسیار بها می‌داد، علمای آن را نیز تکریم می‌کرد.از سوی دیگر شیخ لطف الله پدر زن شاه عباس بود. از این رو در محل زندگی شیخ، مسجد و مدرسه‌ای به نام او ساخته شد که در این محل به تدریس دروس فقهی و جلسات دینی اشتغال داشت.

_ این‌ مسجد دارای‌ گنبدی‌ است‌ که‌ از درون‌ و بیرون‌ با کاشی‌‌کاری‌های‌ زیبا پوشیده‌ شده‌ است‌. این‌ گنبد روی‌ چندین‌ تاق‌ کنگره‌ دار مرتفع‌ استوار است‌ و با آیات‌ قرآنی‌ آراسته‌ شده‌ است در سال‌ 1307 با توجه‌ به‌ طرح‌های‌ اصلی‌ و کاشی‌های‌ موجود نسبت‌ به‌ مرمت‌ سردر و گنبد اقدام‌ شد‌. کتیبه‌ نمای‌ خارجی‌ گنبد نیز نشان‌ دهنده‌ تعمیراتی‌ است‌ که‌ توسط‌ اداره‌ باستان‌شناسی‌ در سال‌ 1315 انجام‌ شده‌ است.

همچنین با نزدیک شدن به در ورودی مسجد از کتیبه ی سردر مسجد،خطاطیها وکاشیکیریهای اطراف آن جنسدر ورودی مسجد،سنگهای مرمر زرد رنگ دوطرف آن،ارتفاع درورودی مسجد نسبت به ضلع غربی میدان وهمچنین وجودحوضی هشت ضلعی  روبه روی این مسجد که در سالهای 1316 تا 1318 آن را برداشتند توضیحاتی  دادم.

_ضلع شرقی میدان به دلیل شیبی که میدان به سمت شرق دارد حدود 2 متر از قسمت غرب میدان عمیق تر بوده،بنابراین به هنگام ساخت مسجد با ساخت چندین پله تا قسمت ورودی مسجد آن را با عمارت عالی قاپو همسان سازی کرده اند.و با ارتفاعی که به این مسجد دادند از فضای خالی زیرین آن برای ساخت شبستان استفاده کرده اند.

_کتیبه های سر در مربوط به علیرضا عباسی و سال 1012 ه.ق میباشد.

_نوشته ی سردر مسجد خطی است نستعلیق “مایــــــــه ی محتشــــــمی خدمــــــــت اولاد علـــــــــــی “

_نکته ی جالب درمورد در این مسجد این است که دو لنگه ی این در از دوتنه ی یک تکه ی درخت چنار ساخته شده است.بعداز ورود از در مسجد راهرویی نسبتا تاریک میبینیم که فضای راهروی نسبتاً طولانی علاوه بر ضرورت چرخش در داخل راهرو جهت مواجه شدن با جهت قبله در بدو ورود به فضای گنبدخانه ، دارای نقشی ویژه در تطابق پذیریچشم جهت ورود به فضای گنبد خانه را داراست . همچنین این فضا ، فرد را برای مواجه شدن با گنبد خانه به صورت تدریجی مهیا می نماید . آرامش در حال حرکت در اینراهرو یک نوع از هیجان و انتظار را در فرد بوجود می آورد . 

در سمت راست دری چوبی میبینیم که ورودی شبستان زیرزمین مسجد است :

_پس از گذراز 20پله ی منبری شکل وارد فضای هشت وجهی پوشیده از کاشی های فیروزه ای رنگ آن میشویم.

_این فضا دارای 16 ستون است که 4 تای آنها در وسط قرار دارند.

_قدیمی ترین کاشی کاری مسجد تکه ای در این شبستان است که تاریخ آن مربوط به 1011 ه.ق است.در سمت چپ این راه رو دو در دیگر چوبی وجود دارد که اولی در اتاق شخصی شیخ لطف الله است :

_این اتاق هیچ تزییناتی نداشته و فقط دارای یک محراب و یک پنجره است.در دوم سمت چپ در این راهرو دری است که بعد از ان 32 پله با شیب زیاد وجود دارد و به بام مسجد راه دارد.اما پس از گذر از 16 پله به 3 اتاق میرسیم که انها نیز همه از آجر خشتی هستند و تزینی ندارند، به غیر از یک قسمت که به داخل مسجد مشرف است.

درقسمت پیچ این راهرو سنگی یک پارچه از جنس خارا در دیوار وجود دارد که داخل ان حفره هایی ایجاد کرده اند و کارکرد نورگیری و تهویه این قسمت را دارد.به هنگام ورود به فضای اصلی گنبدخانه نیز تمامی توضیحات مربوط به قسمت های مختلف از جمله : “اسپیرال ها،سنگ های مرمر،کاشی های معرق و هفت رنگ،طرح های اسلیمی،کتیبه ها و سوره های قرآنی ،محراب شیخ لطف الله،قرینه های بسیار جالب داخل این گنبد خانه،پنجره های مشبک معرق دولایه و تهویه و نورگیری مسجد،قرار گیری چنین گنبد سنگین روی فضای مربع شکل مسجد و بازتاب های زیباینور در این مسجد و… ” را نیز دادم .

   ”  امیدوارم راهنمای خوبی بوده باشم و گزارش کارم نیز مورد رضایت شما استاد عزیز و گرامی قرار گیرد. “